Hoi leuke lezer,
Welkom bij dit jubileumnummer van ons magazine! Nummer 10, wat gaat de tijd snel als je menstruatietaboes aan het doorbreken bent. šāāļø
Op 14 maart kregen we een mailtje van De Nieuws BV, radio 1: of we wilden kletsen over de nieuwe Disneyfilm āTurning Redā en het belang van het bespreken van onderwerpen als menstruatie en schaamte in kinderfilms.
Wij meteen googelen natuurlijk, want een nieuwe film over menstruatie?! Dat overkomt ons nu niet bepaald elke dag. Het Parool verscheen als eerste zoekresultaat met āFrisse Pixarfilm waagt zich met succes aan de eerste menstruatieā. Nu had Honorata al een te lange to-do-lijst en lag ik met ingescheurde kniebanden op de bank. Oftewel: we hadden even iets anders aan ons hoofd dan slimme dingen op de radio zeggen. Maar het moge duidelijk dat onze interesse was gewekt. Dus drie dagen later installeerde ik me weer op de bank (of nou ja, eigenlijk lag ik daar nog steeds) om de Disneyfilm te bekijken.
Deels door mijn zere knieƫn, deels door de excitement voor een avondje thuisbioscoop, lag ik er bij aanvang van de film behoorlijk onderuitgezakt bij op die bank. Maar de hoeveelheid kleuren, woorden en stemmen en de snelheid van de eerste vijf minuten van de film, maakte dat ik snel rechtop ging zitten. Jeetje, wat vond ik het begin van die film INTENS. Ik vroeg me zelfs af of mijn tv naast een volumeregelaar, ook een heldersheidsregelaar had. Het kan liggen aan mijn relatie met Disney, want die viel tot dusver het beste samen te vatten als non-excisting. Ik moest dus even acclimatiseren aan de Disney-vibe, maar daarna was er dan eindelijk ruimte om de menstruatieboodschap van Disney te beoordelen.
In het kort gaat Turning Red over Mei Lee, een Chinees-Canadees meisje van dertien. Je volgt haar tijdens haar puberteit, inclusief over protecting mom, fantasieƫn over jongens en pesterijen op school. En of dat allemaal nog niet ingewikkeld genoeg is als puber, verandert Mei Lee telkens in een grote rode panda wanneer ze overmand wordt door haar emoties.
Geamuseerd zat ik tijdens de film te bedenken hoe dit menstruatiemetafoor zich langzaam zou ontvouwen. De link tussen de rode panda en menstruatie is al snel gelegd en niet alleen vanwege de kleur. De panda is, zeker in het begin, Mei Leeās vijand. Ze wil ervan af en niemand mag haar als rode panda zien. Ze schaamt zich ervoor. Et voila, dat vat ook best goed samen hoe we met menstruatie omgaan: je mag er geen last van hebben, niemand mag het doorhebben en het is doorbakken met veel schaamte bij de menstrueerder zelf.
Dan nu de plottwist: verder dan deze vergelijking kwam ik niet. Terwijl ik mijn hersenen aan het kraken was over de rode panda als menstruatiemetafoor, besefte ik dat zoān vergezocht metafoor helemaal niet logisch is in een kinderfilm. Want als ik de metafoor al niet herken, doet de gemiddelde 10-jarige dat dan wel? Langzaam besefte ik me dat ik de menstruatieportie van de film allang gehad had.
Wanneer Mei Lee voor het eerst in de rode panda verandert, vlucht ze naar de badkamer en verstopt ze zich voor haar ouders. Haar moeder, Ming, denkt dat Mei Lee haar eerste menstruatie heeft en stalt haar ibuprofen-, vitamine B-, kruiken- en maandverbandcollectie uit op de wastafel (terwijl Mei Lee achter het douchegordijn verscholen zit). āMisschien moeten we hierover praten,ā start Ming het gesprek. āJe bent nu een vrouw en je lichaam gaat veranderen. Niets om je voor te schamen. Je bent nu een prachtige, sterke bloem. Je moet je blaadjes beschermen en reinigen.ā Mei Lee weet te ontsnappen aan haar moeder, alleen volgt Ming haar naar school. Daar verandert Mei Lee opnieuw in een rode panda. Op dat moment realiseert Ming dat Mei Lee iets anders te verbergen had dan haar eerste menstruatie.
Achteraf gezien was dit ook het moment waarop ik had moeten realiseren dat Turning Red niet over menstruatie gaat. Moeilijk is het dan weer niet om dat te denken, niet in de laatste plaats omdat heel het internet er vol mee staat. Niet alleen het Parool kopte met menstruatie, Volkskrant deed dat ook. En natuurlijk zijn die paar minuten over menstruatie weer eens onderdeel van ophef en frustratie bij ouders.
Blijkbaar is een scene van nog geen vijf minuten over menstruatie zo opzienbarend, dat we de film meteen bestempelen als āeen film over menstruatieā. Bij andere dingen zouden we dit natuurlijk niet doen. Zo worden er bijvoorbeeld dumplings gegeten in de film, maar Turning Red is allesbehalve een film over dumplings.
Toen ik de menstruatieverhaallijn losliet, werd Turning Red ook ineens een heel andere film voor mij. Ik zat te kijken naar een film over een migratiegezin, over familie-eer en over voor jezelf kiezen. Een film die nog steeds het bekijken waard is, maar niet pers se voor de menstruatiescĆØne.
Maar om het dan toch nog te hebben over de menstruatieboodschap van deze film: die vind ik niet heel best. Zo staat het gesprek over menstruatie (of beter gezegd: het monoloog door Ming) bol van de eufenismen, is ānu ben je een vrouwā volstrekte bullshit en valt het woord āmenstruatieā of āongesteldā welgeteld geen ƩƩn keer. Een prima indicatie van de lage doeltreffendheid van deze scĆØne.
Natuurlijk is het feit dƔt menstruatie besproken wordt in een Disneyfilm vooruitgang, alleen de extreme fixatie daarop laat maar weer eens zien hoe unusual we het eigenlijk vinden.
Bedankt voor het lezen van ons magazine. Waar we net iets meer ruimte nemen voor vrijheid, verdieping en nuance. Maar het is ook een vangnet, voor het geval Instagram menstruatie nog meer gaat censureren. Mocht je nóg geen genoeg van ons hebben of gewoon heel blij zijn met wat we doen, dan kun je ons werkĀ hierĀ steunen. š
Alle menstruatie-liefs,
Honorata & Lieke
PS. Hoi, mogen we ook nog even reclame maken? Zoek je een cadeautje voor een puber, een feminist of een oom die heel vaak āben je ongesteld of zoā zegt? Nou, ons boek is dan misschien een idee. Just saying. Bestel ām hier.